&referer=" WIDTH="0" HEIGHT="0" BORDER="0" ALIGN="LEFT" ALT=""> [Nederland]
[Buitenland]
[Telesport]
[Financiën]
[Nederland]
 

 


vrijdag
22 januari 1999

 


[Primafoon]
[Autosite]
[FBTO verzekeringen]
[Matchbank]
[World OnLine]
[CMG]

Zalm wil miljarden extra snoeien

door Kees Lunshof en Sjuul Paradijs

DEN HAAG, vrijdag

Minister Zalm (Financiën) wil dat het paarse kabinet nu de uitgaven de pan uitrijzen tussentijds miljarden guldens extra gaat bezuinigen.

Ofschoon de definitieve cijfers nog niet voorhanden zijn, houdt politiek Den Haag er rekening mee dat het kabinet-Kok II dit voorjaar drie tot vijf miljard gulden moet snijden in de uitgaven van de overheid.

Door de tegenvallende economische groei, de lage inflatie en de tegenvallers in de overheidsuitgaven is volgens Zalm geen enkele minister bij voorbaat uitgesloten van de miljardenbezuiniging die hij wil doorvoeren.

"Aan het gunstige klimaat van het verdelen van financiële meevallers is voorlopig een einde gekomen", aldus Zalm, die in een gesprek met deze krant een voorschot neemt op de bezuinigingsoperatie.

Het financieringstekort over 1998 is ruwweg uitgekomen op 1% van het nationaal inkomen. Dat is iets lager dan verwacht. Voor 1999 wordt echter weer een stijging verwacht van het tekort. De complete ministerraad is inmiddels geïnformeerd over de aanstaande bezuinigingen.

Geen uitstel

Van uitstel van de bezuinigingen wil Zalm niets weten. "We laten niet Gods water over Gods akker lopen", aldus Zalm. Hij hamert op de "waterdichte afspraken" in het regeerakkoord: "Uitstel van bezuinigingen leidt later tot nog meer pijn."

De VVD-bewindsman waarschuwt de coalitiepartners PvdA, VVD en D66 ervoor dat ze in de verkiezingsstrijd voor de provinciale staten geen loze beloften mogen doen. "Politici moeten verstandig zijn en geen uitspraken doen die ze niet kunnen waarmaken", aldus Zalm. "Dat is voor een dag leuk en daarna nemen de kiezers het je kwalijk."

Onderwijs

Zalm sluit geen ministerie uit bij komende bezuinigingen. Dat betekent dat ook de ministers van Onderwijs, Volksgezondheid, Justitie en Defensie eventueel moeten bijdragen aan bezuinigingen. "Als je bij voorbaat alles gaat ontzien, kom je niet aan het bezuinigingsbedrag", redeneert de liberaal.

Doordat de stijging van de prijzen een procent lager uitvalt dan de verwachte 2% moet er op de totale overheidsuitgaven ƒ3,27 miljard worden bezuinigd. Daar tegenover staat het voordeel dat voor de overheid de prijzen en de lonen ook minder stijgen. Bovendien dalen de rente-uitgaven.

Maar er zijn forse financiële tegenvallers. De kosten voor de opvang van asielzoekers vallen ƒ1 miljard hoger uit door de grotere toestroom van circa 62.000 vluchtelingen. Daarnaast wordt er ƒ1 miljard uitgetrokken voor de kosten van de watersnood.

Zalm is tevreden over de belastinginkomsten over 1998. "In de laatste vier dagen van het jaar kwam er nog ƒ15 miljard binnen", stelt de minister.

Door de lagere economische groei zullen de belastinginkomsten echter het lopende jaar door een lagere opbrengst van de vennootschapsbelasting die bedrijven betalen en lagere btw-opbrengsten wel tegenvallen. Dat 'gat' in de begroting accepteert Zalm.

De minister blijft optimistisch over het economische tij na 2000. Volgens Zalm, die zich baseert op internationale rapporten, kan er na 1999 weer een herstel optreden. De groei zou dan weer kunnen oplopen.

"De hand gaat op de knip"

Gerrit Zalm, de populaire minister van Financiën, kondigt vandaag aan dat het kabinet-Kok tussentijds miljarden guldens moet gaan bezuinigen. Aan de economische bloei van de afgelopen jaren komt voorlopig een einde. De ministers onder leiding van premier Wim Kok kunnen zich gaan opmaken voor zware onderhandelingen over 's Rijks financiën. ,Zalm is klaar voor een krachtproef in de komende maanden. "Het is míjn plicht om dit te doen."

door KEES LUNSHOF en SJUUL PARADIJS

DEN HAAG, vrijdag

"Lastig wordt het. Maar ik ga dit varkentje wel wassen. Ik zit lekker in mijn vel, voel me in mijn element. Mijn collega's in de ministerraad zijn ook niet rood aangelopen toen ik meedeelde dat er bezuinigd moet worden."

Zelfverzekerd praat Gerrit Zalm (47) over misschien wel de grootste krachtproef uit zijn carrière als minister van Financiën. Het kabinet-Kok moet ƒ3 tot ƒ5 miljard gaan bezuinigen. De hand gaat op de knip.

Die onheilstijding meldt Zalm vandaag in een gesprek met deze krant. Dat wordt een harde dobber na miljardenmeevallers van de afgelopen jaren. Het hosanna-gevoel van de afgelopen jaren is verdwenen.

"Ik kan het ook niet helpen", verontschuldigt Zalm zich bijna voor de naderende bezuinigingsoperatie. Hij hamert op de harde afspraken in het regeerakkoord: Als de uitgaven de pan uitrijzen, moeten de ministers bezuinigen.

"Je moet als minister van Financiën fair zijn. Je kunt niet alleen PvdA-ideeën om zeep helpen. Ik probeer in deze functie politieke rechtvaardigheid te betrachten."

Voor het eerst in de vijf jaar dat Gerrit Zalm op het ministerie van Financiën huist, zijn er onrustbarende tegenvallers in de uitgaven. Bijvoorbeeld ƒ1 miljard extra voor de opvang van het groeiende aantal asielzoekers, ƒ1 miljard voor de watersnood en de lage inflatie heeft ook grote gevolgen voor de uitgaven van de overheid. De economische groei tempert. Dat betekent op termijn ook lagere belastinginkomsten.

De teugels worden daarom aangehaald door de liberaal. Alle ministers moeten eraan geloven. Niemand uitgezonderd. In maart en april worden de onderhandelingen in het kabinet gevoerd. In de zomer van 1998 hield de bewindsman al rekening met slecht weer. Toen zat Zalm als informateur aan de onderhandelingstafel.

"Ik heb geen cent spijt van de afspraken die we hebben gemaakt in het regeerakkoord. Als ware notarissen hebben we de afspraken op papier gezet. Daarom hoeven we nu niet aan paniekvoetbal te doen. De kwaliteit van het bestuur komt dat ook niet ten goede. Iedereen respecteert de afspraken die we hebben gemaakt. Ook de financieel woordvoerder van de PvdA", plaagt Zalm.

De naderende verkiezingsstrijd voor de provinciale staten mag volgens Zalm geen gevolgen hebben voor de bezuinigingsoperatie. De begrotingsvoorbereiding gaat exact volgens het oude schema.

Op 3 maart gaat Nederland naar de stembus. Daarvoor worden de naderende bezuinigingen waarschijnlijk al onderwerp van hooglopende discussies tussen de fractievoorzitters Melkert (PvdA), Dijkstal (VVD), De Hoop Scheffer (CDA) en De Graaf (D66).

"Laten we hopen dat de politici verstandig zijn en geen uitspraken in de verkiezingscampagne doen, die ze niet kunnen waarmaken. Je hebt jezelf daar alleen maar mee. De beloften die je doet kun je daarna niet nakomen. Dat is voor een dag leuk en daarna nemen de kiezers het je kwalijk."

Thom de Graaf, de leider van D66, wil dat er niet bezuinigd wordt op zorg, onderwijs en milieu. De VVD vindt weer dat er niet extra wordt bezuinigd op Defensie, dat nu al onder vuur ligt.

"Iedereen heeft zo zijn stokpaardjes", weet Zalm. "Maar dan gebeurt er helemaal niets. Als je alles gaat ontzien, kan er niet bezuinigd worden. We hebben afspraken in het regeerakkoord. Die zijn hard. Dat zijn de spelregels. Het wordt heus geen revolutie. Maar, het is mijn plicht om me aan de afspraken te houden."

De begroting van de 'BV Nederland' moet op orde, als het aan Zalm ligt. Het wegwerken van het financieringstekort is nog steeds het doel van de politicus in deze kabinetsperiode. De VVD'er blijft optimistisch. De bezuinigingsoperatie van komend voorjaar is misschien een eenmalige zaak.

De VVD'er voelt zich als een vis in het water. Ondanks de aarzelende start van het tweede kabinet-Kok heeft hij het naar zijn zin in de ministersploeg.

"En ik ben kerngezond", roept de bewindsman trots, die zojuist van de arts de uitslag ontving van een periodiek medisch onderzoek. "Mijn longen zijn goed, er is niets aan de hand met mijn lever en met mijn cholesterol-gehalte is ook niets mis. Heerlijk. Een fijn gevoel."






[Voorpagina]

[Nederland]

[Buitenland]

[Telesport]

[De Financiële Telegraaf]

[Xtra]




Auteursrechten voorbehouden 1996-1999, © Dagblad De Telegraaf, Amsterdam
De Telegraaf-i wordt het best bekeken met Netscape Navigator, Netscape Communicator of Microsoft Internet Explorer.