Telesport


Elfstedenkoorts loopt op

door Albert van Keimpema - LEEUWARDEN, maandag

De thermometer daalt alweer en de koorts loopt op. In het land van pompeblêden en Friese doorlopers is de 15e Elfstedentocht het gesprek van de dag nu de Vereniging De Friesche Elf Steden besloten heeft om vanaf nu iedere dag bijeen te komen om de toestand van het ijs op de 200 kilometer lange route te bespreken.

Ofschoon zondag op de eerste persconferentie in Leeuwarden de vrees werd uitgesproken dat de Tocht der Tochten deze week waarschijnlijk niet zou kunnen worden gehouden, hebben een optimistische voorzitter Henk Kroes ("Het is tot nog toe een pracht winter.") en de zijnen hun hoop gevestigd op positieve berichten van de Friese weerkundigen Piet Paulusma en Gerrit Fokkema, die tot vrijdag matige tot strenge vorst voorspellen.

Een mogelijke dooiaanval ligt daarna wel in het verschiet, maar beiden konden daar gisteren nog geen zekerheid over geven.

Intussen stond in het Oranje-hotel in Leeuwarden gisteren de Beerenburg op tafel voor twee bijzondere gasten. De zogeheten 'wakjes' (Beerenburg in een whiskyglas met ijsblokjes...) waren voor Age Veldboon (44) en Hindrik Wester (38) uit Eernewoude. Zij hadden zaterdag de monstertocht in elf uur gereden. Gosse Koopmans haalde de finish niet, want hij kwam in Woudsend ten val en moest de strijd met een geblesseerde schouder staken.

"We hadden eerste kerstdag het traject al min of meer verkend, dus we waren goed voorbereid. Toch heeft de kou ons danig parten gespeeld. We kregen last van onze ogen in die snijdende, bijtende wind en onderweg hebben we bij een boer kranten gehaald en die onder onze vier lagen kleding gedaan. Dat hielp wel goed."

Veldboon, een ervaren skûtsje-schipper noemde de kwaliteit van het ijs in vergelijking met vorig jaar verrassend goed. "Bij Harlingen hebben we wel veel moeten klunen. Dan was het schaatsen uit en schoenen aan. Maar al die windwakken van vorig jaar, die zijn er niet meer. Hier en daar zijn door de stroming nog wel wat zwakke plekken. De Luts is bijvoorbeeld slecht. Daar ligt gewoon nog te weinig ijs. Aan fourage hadden we brood, sinaasappels en pakjes appelsap mee, maar onderweg raakte alles bevroren. Er waren natuurlijk nog geen koek-en-zopies dus we hebben wel honger gehad", aldus Veldboon, die de Tocht in '85 en '86 in acht uur en dertig minuten volbracht en hem in totaal (ook wanneer hij niet officieel werd uitgeschreven) wel zo'n twintig keer heeft gereden. Om 06.00 uur waren ze zaterdag gestart en om 17.00 uur kwamen ze op de Bonkevaart van het ijs, dat daar tussen de 12 en 15 centimeter dik is.

Wester: "Als ik zo de toestand van het ijs bekijk, dan denk ik dat-ie vrijdag kan worden gereden. Vier nachten met -12 hebben we nog nodig. Het leuke van het nu rijden van de tocht is de spanning. Het is echt pionierswerk. Door de kou hebben we weinig schaatsers gezien. Wel waren er veel minder knelpunten dan vorig jaar en daarom zijn we zo enthousiast. over het alsnog doorgaan van de Tocht. Het Slotermeer was perfect en de Finkummervaart was helemaal schoon geveegd."

De ijsdikte ligt momenteel volgens ijsmeester Piet Venema over het algemeen tussen de 10 en 12 centimeter. Voor het uitschrijven van de tocht is 15 à 16 centimeter geboden. De 21 rayonhoofden komen niet bij elkaar, maar de reden daarvan is dat er nauwelijks te verhelpen knelpunten zijn. De vorst moet het doen en dagelijks is er met de rayonhoofden wel telefonisch contact.

Secretaris Guustaaf Witsen Elias vertelde: "Er ligt een vracht aan ijs op dit moment, maar nog niet genoeg. IJs heeft een isolerende werking en dunner ijs groeit dan ook sneller aan dan dik ijs. We moeten gewoon afwachten. De lichte dooiaanval is maar tijdelijk en er wordt weer vorst voorspeld. Mijn waterleiding was vanmorgen thuis in ieder geval wel bevroren."

In Leeuwarden is door de vereniging nu een speciaal Elfstedentocht Info-telefoonnummer (058-2155020) beschikbaar gesteld en rederij Doeksen staakte gisteravond de bootdiensten op Terschelling en Vlieland in verband met de zware ijsgang op de Waddenzee.

Op de persconferentie zei weerman Piet Paulusma gisteren: "Maandagnacht gaat het weer streng vriezen. Met oud en nieuw reken ik op wat sneeuw en vrijdag lijkt er met een noordenwind een dooiaanval te komen. Het valt echter nu absoluut niet te zeggen of die doorzet of afbuigt.