Van onze speciale verslaggevers - MARSEILLE, maandag
foto's: Hans van Tilburg en Rob de Jong

Jaap Stam stond drie minuten voor tijd met z'n ogen dicht de dingen die komen gingen af te wachten en twee minuten later kreeg bondscoach Guus Hiddink de beloning voor z'n moedige strijdplan en coaching voor de kwartfinale Nederland - Argentinië: 2-1.

Ariel Ortega liep in de 87e minuut tegen het uitgestoken been van Stam aan. De Argentijn ging mooi neer, maar volgens scheidsrechter Brizio Carter was het een 'Schwalbe': geel voor de aanvaller, de verdediger ging vrijuit. Nederland ontsnapte aan een penalty bij een 1-1 stand. Een fractie later verspeelden de Argentijnen zelfs hun man-meer-situatie, omdat Ortega rood kreeg na een kopstoot tegen Van der Sar.

"Ik schrok verschrikkelijk en durfde niet te kijken wat de scheidsrechter ging doen", aldus Stam. "Voor hetzelfde legt hij de bal op de stip. Mijn been stond uitgestoken en Ortega liep er tegenaan en ging liggen. Op een manier zoals ze tegenwoordig wel vaker strafschoppen versieren. Ik vond het geen penalty."

Twee minuten later verzilverde Bergkamp een dieptepass van Frank de Boer. In de resterende drie minuten extra speeltijd lukte het Argentinië niet meer langszij te komen. Bondscoach Guus Hiddink: "Enkele spelers waren rijp voor een wissel, maar met tien tegen tien hoopte ik op Het Moment bij Dennis Bergkamp. Je weet dat hij zelfs in mindere vorm de wedstrijd voor je kan beslissen." Hiddink kreeg gelijk.

Zoals hij het ook bij het rechte eind had om Wim Jonk op te stellen. Redelijk onverwacht, omdat de Argentijnen enkele diepgaande middenvelders hadden en dat was voor Hiddink tegen Joegoslavië de reden om Jonk te vervangen voor Seedorf. "Ik wilde met Jonk de passing terugkrijgen in het elftal. Wij moesten het spel bepalen. Dat lukte goed."

Voor rust vielen aan beide kanten nogal wat slordigheidjes te noteren. Jonk kon tweemaal aanleggen en in de twaalfde minuut opende Kluivert de score. Ronald de Boer schudde simpel twee Argentijnen af, speelde Bergkamp aan, die met het hoofd terug legde op Kluivert. Simpel lifte de spits de bal over doelman Carlos Roa heen. "Ik voelde me goed, vrij, schoon en fris in m'n hoofd, ja. Het ging goed. Dit had ik nodig, want drie duels op de bank zitten valt niet mee." Twee daarvan zat hij een schorsing uit. "Kluivert had het op training helemaal. Ik zag dat hij klaar was voor een rentree. Hij scoort gewoon gemakkelijk", vond Hiddink.

Oranje kon slechts vijf minuten genieten van de voorsprong. Toen stuurde Juan Veron de tweede spits Claudio Lopez weg. Michael Reiziger stapte net te laat en oog in oog met Van der Sar wachtte Lopez zolang dat hij door de benen van de goalie 1-1 scoorde. Over en weer vielen kansen te noteren. Ortega schoot via de vingertoppen van Van der Sar op de paal en Simeone knalde rakelings naast.

Na rust nam Nederland het heft in handen en speelde het een lange fase foutloos. Zoals Guus Hiddink vooraf had voorzien. Alleen leverde het dominante spel te weinig doelgevaar op. In de 64e minuut kwamen de Zuid-Amerikanen voor het eerst over de middenlijn en direct teisterde Batistuta de paal. "Toen wist ik dat we gingen winnen. We hadden het geluk van de winnaar. Zoiets voel je", aldus Phillip Cocu.

Op rechts kwam Marc Overmars voor Ronald de Boer, die niet helemaal fris meer was, oin het veld. Een test wees 's ochtends uit dat de hamstring niet helemaal honderd procent was, maar goed genoeg om in te vallen. Dat bleek dus niet het geval te zijn, want na één sprintduel verkrampte de spier. Toen Arthur Numan even later met rood van het veld werd gestuurd, speelde Oranje in feite met negen man. Cocu: "Zelfs toen hield ik vertrouwen in de goede afloop." Het is kenmerkend voor een ploeg die groeit in het toernooi.

Zelfs met een man meer konden de Argentijnen geen enkele druk zetten. Nederland speelde rustig rond en bleef het tempo bepalen, al kwam de ploeg aanvallend minder gevaarlijk voor de dag. Tot de prachtige combinatie tussen Frank de Boer en Dennis Bergkamp resulteerde in het winnende doelpunt, één minuut voor tijd. Gerechtigheid, want Oranje kreeg wederom de beloning voor de aanvallende spelstijl, waar de Argentijnen na rust gokten op de counter. "Ze zaten ook flink kapot", aldus Frank de Boer, die een uur na afloop nog hard moest lachen om het theaterstuk van een vallende Edwin van der Sar. "Maar het was wèl het moment waarop we de wedstrijd weer in handen kregen." En broer Ronald: "Toen wist ik dat we de halve finale zouden halen."

Een wedstrijd tegen Brazilië waar iedereen naar uitkijkt. Alle Nederlandse spelers geloven serieus in hun kansen. "Hopelijk kunnen we tijdig herstellen van de vermoeienissen", aldus Cocu. "Je hebt daarvoor een dag minder de tijd dan de Brazilianen. En aan die Argentijnen te zien maakt dat nogal wat uit."

Oranje moet wel uitkijken zichzelf geen vermoeidheid aan te praten. Het vertoonde spel was echter van een dusdanig hoog niveau, dat de ploeg zich kan meten met welk land ook. Zelfs de wereldkampioen.

Nederland - Argentinië 2-1 (1-1). 12. Kluivert 1-0, 18. Lopez 1-1, 90. Bergkamp 2-1. Scheidsrechter: Brizio Carter (Mex). Toeschouwers: 60.000. Rode kaart: 77. Numan (Ned/2xgeel), 88. Ortega (Arg). Gele kaart: Stam (Ned), Chamot, Sensini, Ortega (Arg).
Nederland: Van der Sar; Reiziger, Stam, Frank de Boer en Numan; Ronald de Boer (64. Overmars), Jonk, Davids en Cocu; Bergkamp en Kluivert.
Argentinië: Roa; Zanetti, Ayala, Sensini en Chamot (90. Balbo); Simeone, Almeyda (67. Pineda), Veron en Ortega; Lopez en Batistuta.