door Valentijn Driessen - MARSEILLE, woensdag
FOTO: REUTERS

Nederland wordt geen wereldkampioen voetbal. Wat waren de mannen van bondscoach Guus Hiddink goed op weg afgelopen weken in Frankrijk. Het geloof in een gouden zomer nam met de dag toe. Maar gisteren tegen middernacht kwam op een nauwelijks te verteren wijze een einde aan iets wat zo mooi leek te worden. De wereldkampioen zelf, Brazilië, kwam er aan te pas om Oranje in Marseille een halt toe te roepen. Nederland gaat weliswaar naar Parijs. Alleen om met de verliezer van Frankrijk-Kroatië uit te maken wie zich derde voetbalnatie van de wereld mag noemen.

Nederland werd gestopt elf meter voor het doel van Claudio Taffarel. Hij, die zo vaak is uitgelachen om zijn grabbelkunst, maar wel recordinternational van z'n land is met een wereldtitel op zak en op weg naar de tweede. Hij stopte strafschoppen van Phillip Cocu en Ronald de Boer. Omdat de Brazilianen geen enkele keer faalden, doken de Zuid-Amerikanen na acht strafschoppen massaal op hun goalie om zo de tweede achtereenvolgend finaleplaats te vieren.

Hoeveel dit resultaat betekende voor Oranjes tegenstander bleek wel toen Mario Zagallo, de trainer die al driemaal de wereldbeker omhoog heeft gehouden, in tranen uitbarstte. Zagallo was niet de enige. Wel aan Braziliaanse kant. Bijna alle oranje geklede internationals lieten de waterlanders de vrije loop. Ze hadden zo intensief toegeleefd naar het WK, alles leek mee te zitten, het juiste portie geluk en dan toch zo kort voor de eindstrijd je weg gedwarsboomd zien worden. Verschrikkelijk.

Edwin van der Sar wilde even niet getroost worden. Het tikje op het hoofd van Ruud Hesp ten spijt. De doelman moest het allemaal even alleen op zich laten inwerken. Voor hem kwam het extra hard aan omdat hij wist dat hij daadwerkelijk iets kon doen om de weg naar Parijs te plaveien. Toch kan Van der Sar zich niets kwalijk nemen. In de wedstrijd redde hij zijn ploeg meerdere malen en de Braziliaanse strafschoppen waren onberispelijk ingeschoten.

Clarence Seedorf ondersteunde Ronald de Boer. Hij weet hoe de aanvaller zich moet hebben gevoeld. Twee jaar geleden stond hij in Liverpool na de kwartfinale tegen Frankrijk in dezelfde schoenen. Patrick Kluivert greep Phillip Cocu beet een drukte hem aan de borst. Guus Hiddink bedankte met een brok in z'n keel alle internationals, die samen met hem zover waren gekomen.

Ontroerende beelden. De meegereisde fans klapten hun handen stuk voor de strijdvaardigheid, die zes wedstrijden lang aan de dag werden gelegd. Ze werden op hun beurt bedankt door de internationals voor hun steun, waar dan ook in Frankrijk. Daarna vond de vermenging plaats tussen Nederlandse en Braziliaanse spelers en waren er troostende Portugese woorden van Roberto Carlos voor Seedorf, Davids en de volledig kapotte Van Hooijdonk. Ronaldo stak Cocu, zijn vriend van weleer bij PSV, een hart onder de riem.

Het verzachtte de pijn enigszins. Maar de kater zal later toeslaan. Nu is er nog ongeloof, maar de komende dagen, weken, maanden en misschien wel jaren zal nog veel worden teruggedacht aan deze gemiste kans. Vooral omdat iedereen in en rond het Nederlands elftal zo intensief bezig zijn geweest met de wereldtitel. Zo dichtbij en uiteindelijk zover weg.

Eigenlijk was Oranje nog het dichtst bij een plaats in de finale in de laatste minuut van de officiële speeltijd. De fantastisch fluitende Arabier uit de Emiraten, Ali Mohamed Bujsaim, maakte zo'n beetje z'n enige fout in 120 minuten voetbal. Pierre van Hooijdonk werd alleen op weg naar de Braziliaanse goal weggetrokken door Junior Baiano. Een zuivere strafschop, maar niet in de ogen van Bujsaim.

Het had de genadeklap kunnen zijn voor de wereldkampioen. De stand was op dat moment 1-1. Na een matige eerste helft brak Ronaldo twintig seconden na rust de wedstrijd open. Hij anticipeerde snel op een pass van Rivaldo, dook voor Cocu en met een simpele voetbeweging passeerde hij Van der Sar. Nederland moest daarna komen, de deur ging open, maar werd keer op keer door de beste man van het veld gesloten: Frank de Boer. Omdat hij alles in de hand had, bleef Oranje tot de laatste minuten in de race.

En kreeg Nederland de beloning voor haar doorzettingsvermogen. Voor de derde achtereenvolgende maal werd in de slotfase een belangrijke treffer gescoord. Nederland op z'n Duits. Patrick Kluivert speelde niet zijn gelukkigste wedstrijd, maar zorgde met het hoofd voor de gelijkmaker na een voorzet van Ronald de Boer. Aangezien de overtreding op Van Hooijdonk onbestraft bleef, volgde de verlenging. De spelers zorgden voor een zenuwslopend laatste half uur met de beste kansen voor de Brazilianen, zonder dat Nederland zich onbetuigd liet. Het leverde geen 'golden goal' op, waarna het verschrikkelijke middel van de strafschoppen de beslissing moest brengen.

Vier jaar geleden lieten de Brazilianen zich tot wereldkampioen kronen na penalty's tegen Italië terwijl Nederland in 1996 op het EK werd uitgeschakeld tegen Frankrijk op eenzelfde manier. Het bleek een voorbode te zijn voor slecht nieuws. Voor de tweede maal in vier jaar werd de weg van Oranje naar de wereldtitel versperd door Brazilië.

Brazilië - Nederland 1-1 n.v. (1-1 0-0), Brazilië wint na strafschoppen.46. Ronaldo 1-0, 87. Kluivert 1-1. Scheidsrechter: Bujsaim (VAE). Toeschouwers: 60.000. Gele kaart: Zé Carlos, Cesar Sampaio (Bra), Seedorf, Reiziger, Davids, Van Hooijdonk (Ned). Strafschoppenserie: Ronaldo 1-0, Frank de Boer 1-1, Rivaldo 2-1, Bergkamp 2-2, Emerson 3-2, Cocu mist, Dunga 4-2, Ronald de Boer mist.

Brazilië: Taffarel; Zé Carlos, Aldair, Junior Baiano en Roberto Carlos; Cesar Sampaio, Dunga, Leonardo (85. Emerson) en Rivaldo; Ronaldo en Bebeto (70. Denilson).

Nederland: Van der Sar; Reiziger (57. Winter), Stam, Frank de Boer en Cocu; Ronald de Boer, Jonk (111. Seedorf), Davids en Zenden (75. Van Hooijdonk); Kluivert en Bergkamp.