'Magnolia'

Virtuoos jongleren met de chaos

door Marco Weijers

De wereld zit vol toeval en chaos, waaraan wij mensen wanhopig zin proberen te geven. Dat lukt maar zelden, laat Paul T. Anderson vol mededogen zien in zijn inktzwarte en bij vlagen absurdistische rolprent 'Magnolia'.

Zijn nieuwe film is er een die nog dagenlang in het hoofd blijft rondspoken. Alleen al om die reden kan hij zich voegen in een ander rijtje recente Hollywood-producties ('American Beauty', 'The Sixth Sense'). Anderson ('Boogie Nights') durft het aan om negen verhaallijnen te vervlechten. Dat bonte geheel wekt op één of ander manier toch geen samengeraapte indruk maakt. Na een verhandeling in drie delen over absurd toeval compleet met situatieschetsen en commentaar buiten beeld portretteert 'Magnolia' een dag uit het leven een aantal bewoners van de San Fernando Valley in zuidelijk Californië.

Quiz-kid Stanley Spector (Jeremy Blackman) weet op alles een antwoord.

Earl Patridge (Jason Robards), producent van de populaire tv-quiz 'What do kids know', ligt op sterven. Zijn veel jongere vrouw (Julianne Moore) die hem om zijn geld trouwde, voelt nu pas dat haar berekening is omgeslagen in liefde, een ontdekking die haar op de rand van een zenuwinstorting brengt. Partridge's zoon (Tom Cruise) is volledig van zijn vader vervreemd en propageert als macho mediagoeroe zijn 'verleid en vernietig'-filosofie, ter cultivering van het mannelijk ego. Phil Parma (Philip Seymour Hoffman), de verpleger van zijn vader, wil de twee op diens sterfbed herenigen.

Ook Jimmy Gator (Philip Baker Hall), tv-icoon en presentator van de quiz, kampt met gezondheids- en relatieproblemen. Zijn aan drugs verslaafde dochter Claudia wil hem nooit meer zien, terwijl zijn vrouw zich vertwijfeld afvraagt waarom. De door en door fatsoenlijke politieagent (John C. Reilly) ziet in Claudia een verwante, eenzame ziel en wordt haar sterke schouder en luisterend oor. En dan is er nog Stanley Spector (Jeremy Blackman), het hyperintelligente maar doodongelukkige jongetje dat de ster is van de quizshow en overal een antwoord op heeft, zijn ploert van een vader die de intellectuele prestaties van zijn zoon met dollartekens in de ogen gadeslaat en de volwassen tegenhanger van Stanley, voormalig quiz-kid Donnie Smith (William H. Macy). Zijn vroegere beroemdheid heeft nergens toe geleid. Een orthodontistische behandeling moet wonderen doen en hem helpen het hart van de prettig ogende barkeeper uit zijn stamkroeg te veroveren.

Tom Cruise als macho media-goeroe in 'Magnolia'.

Schrijver/regisseur Paul T. Anderson jongleert virtuoos met die verhaalelementen, hoewel het hem niet lukt om voortdurend alle ballen in de lucht te houden. Ook neemt hij wel erg lang de tijd (meer dan drie uur) om zijn pointe te maken. Prachtig acteerwerk, onder ander van een van het doek afspattende Tom Cruise (die daar terecht een Oscarnominatie voor ontving) helpt echter de aandacht vast te houden.

'Magnolia' toont het pijnlijke gestuntel van de mensheid met haar zwakheden, snijdt een hele reeks thema's aan en hanteert daarbij een volstrekt eigen logica. Uit te leggen valt die niet, intuïtief klopt het als een bus. Het resultaat is hartverscheurend mooi.

Regie: Paul T. Anderson

Cast: Jeremy Blackman, Tom Cruise, Phillip Seymour Hoffman, Philip Baker Hall, William H. Macy, John C. Reilly, Jason Robards, Julianne Moorea