Vraag 10
Maximumscore 2
- door het instellen van een door de koning benoemde Eerste Kamer werd gevolg gegeven
aan de wens vanuit het Zuiden een duidelijke rol te geven aan de adel in het bestuur
- terwijl daarmee tevens de macht van de koning versterkt werd omdat hij de bevoegdheid
kreeg leden van die Eerste Kamer te benoemen / daarin hem welgevallige personen aan te
stellen
Vraag 11
Maximumscore 4
- grote zorg dat de gelijkstelling van alle godsdiensten zou leiden tot vermindering
van het godsdienstig besef
- grote zorg om de bedreigde (machts)positie van de rooms-katholieke kerk in de
samenleving
Vraag 12
Maximumscore 2
- Wie verzorgt het lager onderwijs: de rooms-katholieke kerk of de staat?
- Mag de staat eisen stellen aan de (voor)opleiding van priesters?
Europa en de Buitenwereld (1150-1350)
Vraag 13
Maximumscore 2
Dankzij het Mongoolse gezag werd veilig reizen door Azië voor Europeanen mogelijk.
Vraag 14
Maximumscore 2
De mensen in Europa waren gegrepen door de kruisvaardersgeest, waardoor het gevoel van
christelijke eenheid werd versterkt. Barbarossa werd gezien als de leider van deze
christelijke eenheid.
Vraag 15
Maximumscore 2
Vanuit de kerk werd harde kritiek geleverd, omdat de inname van Constantinopel niet
overeen kwam met de inzet van de kruistocht (de strijd tegen de Islam / vanwege de harde
wijze waarop in Constantinopel was opgetreden).
Vraag 16
Maximumscore 3
- uit het citaat "behalve dat ... het kruis." (de regels 5 – 6) blijkt
dat Lodewijk IX om politieke/diplomatieke redenen een brief via Willem van Rubroek naar de
Mongoolse vorst Sartak stuurt, in de hoop een gemeenschappelijk politiek front/standpunt
tegen de vijanden van het christendom te kunnen vormen
- Willem van Rubroek naar het Oosten/de Mongolen reist om daar een missiepost op te
richten/mensen te kerstenen
Vraag 17
Maximumscore 4
A.
- het taalverschil/het niet spreken van elkaars taal bemoeilijkt de contacten
- de cultuurverschillen/wederzijdse beeldvorming en verwachtingen bemoeilijken de
contacten
B.
- de Armeense vertalers hebben de brief van de Franse koning (waarschijnlijk) zo veranderd
dat die hun eigen politieke doelstellingen dient. Daardoor komt Willem van Rubroek, die de
Mongoolse taal niet beheerst, in een lastig parket
- Willem van Rubroek en de Mongoolse machthebbers spreken langs elkaar heen, aangezien ze
elk van beide onder vrede iets anders verstaan
Vraag 18
Maximumscore 2
Het beeld van Mongolen van Willem van Rubroek komt niet overeen met het gangbare beeld.
Van Rubroek schetst een volk waar je overleg mee kunt voeren, terwijl het meer gangbare
beeld van Mongolen in de dertiende eeuw is dat ze kannibalen/rovers zijn.
Vraag 19
Maximumscore 4
A.
- fantasiewezens als hyperboreën en het mythologische rijk van Atlantis zullen blijven,
omdat het fantasierijke denken over de gebieden in de marge van de tekening rond 1300 nog
even sterk is als rond 1200
B.
- de middelste ellips (het gedeelte dat gebaseerd is op observatie) zal groter worden met
name in de richting van het oosten, omdat door de toename van de handel (naar het oosten)
er vanuit Italië meer wordt gereisd en er in Italië een toename van goederen uit
verschillende gebieden is. Daardoor komt er in Italië meer op waarneming gebaseerde
kennis beschikbaar
Vraag 20
Maximumscore 2
Dankzij de geïntensiveerde handelscontacten reisde er een toenemend aantal kooplieden
waardoor er steeds meer pleisterplaatsen/steden ontstonden waar ook anderen gebruik van
konden maken tijdens hun reis.
Vraag 21
Maximumscore 4
- Jan van Mandeville vermeldt gegevens van gezaghebbende geleerden uit het verleden en
laat dit volgen door een eigen interpretatie/het loslaten van een eigen berekening op
basis van (nieuwe) gegevens van sterrenkundigen om zo de omtrek van de aarde vast te
stellen
- dit is kenmerkend voor zijn tijd omdat Mandeville én geen afbreuk doet aan de
autoriteit van erkende geleerden uit het verleden én gebruik maakt van inzichten die
dankzij de contacten met de ’buitenwereld’ in Europa zijn gekomen
Vraag 22
Maximumscore 2
Europa was afhankelijk van goud dat in Noord-Afrika werd gewonnen. Door de genoemde
handel kon dit goud naar de Italiaanse steden komen.
Vraag 23
Maximumscore 7
A.
- handelscontacten en contacten door een gewapend conflict
B.
- ondanks het gewapende conflict is er sprake van het geven en vragen van vertrouwelijke
informatie over schulden en tegoeden door de Arabische koopman aan zijn collega in Pisa /
de goederen van de gevluchte kooplieden blijven gereserveerd voor hun eigenaars / er wordt
gecorrespondeerd over de – verboden – uitvoer van staal / er is geen sprake van
verwijten over de aanval / de toon van de brief is vriendschappelijk
C.
- de koopman redeneert dat hij (met behulp van anderen) er voor moet zorgen dat hij zijn
geld/tegoeden binnen krijgt (de regels 13 – 20) en geeft daarmee aan dat zijn
handelsbelangen minstens even zwaar wegen als de belangen van zijn stad/sultan
- de koopman redeneert dat men zich niet kan verzetten tegen de wil van de allerhoogste
God (de regels 9-11) en geeft daarmee inzicht in het fundamentele godsvertrouwen dat de
Arabische koopman in staat stelt tegenslagen in de handel op te vangen
Vraag 24
Maximumscore 4
- de afbeelding van Griekse geneesheren/de weergave van de gedachten van de Griekse
geneesheer Galenus over tegengif voor slangenbeten is in tegenstelling met de titel
’De Arabische wortels van de Europese geneeskunst’
- maar dit is schijn omdat veel kennis van de Griekse geneesheren in Europa verloren was
gegaan. De kennis van de Griekse geneesheren is dankzij Arabische vertalingen en met
Arabische toevoegingen in de Europese geneeskunst teruggekomen
Vraag 25
Maximumscore 4
- met betrekking tot de inhoud van de bron; hierin wordt door middel van het voorbeeld
van een ei de ingewikkelde materie van een ronde aarde uitgelegd op een manier die voor
meer mensen is te begrijpen
- met betrekking tot de vorm van de bron; de rijmvorm maakt de tekst (die in de volkstaal
geschreven was) geschikt om in een groep te worden gelezen
Vraag 26
Maximumscore 2
- de Zwarte Dood/de pest
- de Honderdjarige Oorlog
Vorige pagina
|
