Vraag 1

Maximumscore 2
Het grote plaats-/streekgebonden onderscheid in kleding wijst op culturele verscheidenheid.

Vraag 2

Maximumscore 2

• De zeegewesten wensten versterking van de vloot 
  
• De landgewesten pleitten voor een versterking van het landleger

Vraag 3

Maximumscore 2
A. kenmerk van goed vaderlanderschap:

• opofferingsgezindheid jegens het vaderland (de Verenigde Gewesten)/de bereidheid het

vaderland te verdedigen
B. vereiste inzet:

• je moet zélf de verdediging van je land ter hand nemen in exercitiegenootschappen/door

burgerbewapening

Vraag 4

Maximumscore 4
bevestiging :

• De zeehandel (zoals die tot uitdrukking komt in het aantal schepen met bestemming

Amsterdam) fluctueert in de periode 1797-1805 sterk maar vertoont in zijn algemeenheid in vergelijking met de periode 1785-1789 een duidelijke neergaande tendens
nuancering :

• De belastingopbrengsten blijven echter redelijk op peil. Een vergelijking van de cijfers

uit de jaren 1785-1789 met cijfers uit de jaren 1797-1805 leert dat de totale handel op Amsterdam zich in de periode 1785-1805 in het algemeen goed heeft weten te handhaven

Vraag 5

Maximumscore 4
A. Bij Lodewijk Napoleon :

• het voeren van een nationaal cultuurbeleid (Rijksarchief/Rijksmuseum/Koninklijke

Bibliotheek)

• het initiëren van nationale collectes in geval van grote rampen
  

Bij Napoleon Bonaparte :

• het invoeren van een nationale wetgeving (op het terrein van maten en gewichten/

burgerlijk- en strafrecht/voor de bevolkingsregistratie)

• de instelling van de dienstplicht
  

B. Afweging:

• de maatregelen/de houding van Lodewijk Napoleon werden (op korte termijn) door een brede

bevolkingsgroep welwillend aanvaard

• de maatregelen van Napoleon Bonaparte werden in die tijd door veel Nederlanders slecht

ontvangen en pas op langere termijn hun waarde bewezen

Vraag 6

Maximumscore 3

• In verband met de dienstplicht/toenemende belastingdruk/de tiërcering van de

staatsschuld was in 1812 sprake van een groeiend onbehagen over de Franse bezetter

• Dit gedicht gaf moed voor de toekomst: de voorouders hadden immers ook een bezetting

doorstaan

• blijkt uit één van de volgende citaten: ’De deugd van ’t heilig voorgeslacht

stierf nog niet weg! Nee, Nederland zal niet als een droombeeld verdwijnen ... ’ (de regels 2 – 3) / Zing voor de tijdgenoot over de heldendaden van de voorouders, En ’t kroost zal, in hun spoor, leren om sterk te staan in het noodweer’ (de regels 5 – 6)

Vraag 7

Maximumscore 4
Van Hogendorp vindt:

• dat er een machtsverdeling moet zijn tussen de koning aan de ene en de Staten-Generaal

aan de andere kant.
Dat blijkt uit een combinatie van:

• artikel 13: de vorst krijgt een sterke monarchale macht/wetgevende macht en:
  
• artikel 29: de Staten-Generaal krijgen het budgetrecht of:
  
• artikel 3: de regeringsmacht/de rechten en bevoegdheden van de vorst is/zijn afgebakend

in de grondwet / de koning legt de eed op de grondwet af en:

• artike131: de Staten-Generaal zijn in het leven geroepen om te controleren/adviseren

over alle door de koning voorgestelde wetten

Vraag 8

Maximumscore 14
A. twee noemen:

• Nauta zal zich als doopsgezinde aangesproken gevoeld hebben door de idee van de

godsdienstige tolerantie, die moet leiden tot de gelijkstelling van alle godsdienstige overtuigingen

• Nauta zal zich als doopsgezinde aangesproken hebben gevoeld door de idee van de

patriotten dat elke burger, ongeacht zijn godsdienstige overtuiging, moet kunnen participeren in het bestuur van stad, gewest of Republiek

• Nauta zal als boekhandelaar van huis uit sympathiek gestaan hebben tegenover een grotere

vrijheid van meningsuiting
B. positief:

• Nauta heeft in 1789 en de jaren daarna het absolutisme in Frankrijk zien instorten of:
  
• Nauta heeft tijdens de Franse Revolutie de kracht van het nationale gevoel van het

Franse volk meegemaakt
negatief:

• Nauta heeft het bloedvergieten tijdens de Revolutie meegemaakt
  

C.  De bevrijding van de Republiek speelde zich af onder de beschermende paraplu van het Franse leger. Dit maakte de Republiek afhankelijk
D. één noemen

• De eindeloze discussies over de nieuwe grondwet / de diepe verdeeldheid die aan het

licht trad tijdens de discussies over de nieuwe grondwet, stemde Nauta pessimistisch over de toekomst van zijn vaderland

• Het feit dat de nieuwe grondwet er pas kwam na een staatsgreep, voorzien van het Franse

merkteken, stemde Nauta pessimistisch
E. Dat Nauta meewerkt aan de tot standkoming van de Nationale Schoolwet  (in opdracht van het Agentschap van Nationale Opvoeding betrokken raakte bij de verbetering van het onderwijs op nationaal niveau), sluit goed aan bij zijn verlichte ideeën over volksopvoeding/ bij zijn politiek verleden als unitarist, want de onderwijshervorming was voor een belangrijk deel ook gericht op versterking van de eenheid van het Nederlandse volk

• F.Je kon bijvoorbeeld wijzen op de versmalling van het kiesrecht na 1798 (negatief), het

verder afnemen van het nationale zelfbeschikkingsrecht (negatief) of unificerende maatregelen als de totstandkoming van de Nationale Schoolwet (positief) en een nationaal belastingstelsel (positief)

Vraag 9

Maximumscore 4
Het eerste hoofddoel:

• de idee het volk te ontwikkelen / het onderwijs te verbeteren
  

aanwijzing uit de bron (één noemen):

• het stellen van opleidingseisen aan onderwijzers
  
• het hechten van belang aan begrijpend lezen/goed schrijven
  
• het hechten aan goede leermiddelen

Het tweede hoofddoel:

• de eenheidsidee
  
• het letten op onderwijs in de nieuwe maten en gewichten

Vraag 10

Maximumscore 2
De berekeningswijze van de stemming leidde tot onvrede: de thuisblijvers in het Zuiden/ diegenen in het Zuiden die vanwege de gelijkstelling der godsdiensten hadden tegengestemd, werden bij de voorstemmers geteld.

Vraag 11

Maximumscore 2
A.: het onderschrift: Het College of de kazerne, één pot nat? aanduidt dat de oprichting van het Collegium Philosophicum tot doel zou hebben de vooropleiding tot priester – net als het leger – te onderwerpen aan streng staatstoezicht
B. In de prent laat de tekenaar dit zien: door de aankomende priester uitgekleed / kaalgeschoren af te beelden net als een aankomend dienstplichtige

Vraag 12

Maximumscore 2
traditioneel:

• dat Willem I teruggreep naar de traditionele idee van de Hollandse stapelmarkt / de

handel en scheepvaart (uit de zeventiende eeuw) te doen herleven
vernieuwend (één noemen) :

• dat Willem I (vooral in het Zuiden) jonge veelbelovende bedrijfstakken ondersteunde,

zoals de mijnbouw / de metaalnijverheid / de textielindustrie / de machinebouw

• dat Willem I een koppeling aanbracht tussen de Zuidelijke industrie en de Noordelijke

handel

• dat Willem I er naar streefde de koloniën, het Noorden en het Zuiden in een

driehoekshandel te verbinden

Volgende