Ook de laatste kandidaten kunnen nu opgelucht ademhalen, al kregen ze hun afsluitende examens gisteren niet cadeau. Vanaf 16 juni komt de uitslag: feest of niet. Wie dan nog buiten de boot valt, mag één vak overdoen op 23 juni. Maatschappijleer leek gisterochtend nog simpel in de ogen van de vbo en mavo-leerlingen van het Fioretti College in Veghel. Makkelijk, luidde het oordeel, behalve van docent J. Vossen: "Ik denk dat ze zich er lelijk op verkijken." Hij noemt de vraag: 'Waarom gingen veel islamitische slagers failliet ten tijde van de gekke-koeienziekte?' "Velen gooiden het op discriminatie, maar dat is onzin. Deze slagers konden niet overstappen op varkensvlees." Havo en vwo besteedden de ochtend aan Russisch. Iets te moeilijke havo-teksten maar wel leuk, wat Clara Commandeur betrof, docent van het Philips van Horne in Weert. Vooral de tekst over de ingehuurde geldtransporteur die $1,5 miljoen naar Moskou bracht. Zijn opdrachtgever was in paniek toen hij hem met lege handen de vliegtuigtrap zag afkomen. Nog meer toen de transporteur bij de bagageband op het kapitaal ging staan wachten. Eenvoudiger was het voor de vwo'ers. De enige saaie opdracht ging over de geest die niet te scheiden is van het lichaam. "Vervelend", vond docent Pauline Nekeman van het Regionaal Educatief Centrum Eindhoven. Dergelijke onderwerpen pasten beter bij het vwo-examen filosofie. Ze moesten beargumenteren of ook zij vonden dat imago en uiterlijk nog geen 'authentieke individualiteit' bepalen. "Je eigen mening geven werd als prettig ervaren bij alle 12 opdrachten", signaleerde docent Jan Tollenaar van het Groningse Noorderpoort College. Toch ging het de kandidaten minder makkelijk af dan het (oefen)examen van afgelopen jaar. 's Middags deden alle schooltypen Spaans. Op vbo en mavo-niveau werd behoorlijk wat van de kandidaten geëist. "Ze vonden het vreselijk", betreurt Sylvia Lap van het Montessori Lyceum in Amsterdam. Vooral de tekst over water noemde ze te ingewikkeld. De havisten van het ROC Utrecht struikelden meteen al over de eerste tekst. "Een slechte binnenkomer", aldus docent Kitty Jalink. Op vraag drie lijkt haar zowel antwoord b als c mogelijk; op vraag negen weet ook zij het antwoord niet. Maar de rest viel mee. Voor de vwo'ers zat het venijn juist in de staart. "Bij tekst vier begon de ellende", schetst Jalink. Het ging over de vluchtigheid van het leven, die het best vast te leggen zou zijn met een foto. "Een complexe, literaire tekst", bromde de docent. In regel 17 lijkt ook nog een woordje veregeten."