Vier dagen hebben ze vrij gehad, de examenkandidaten, om energie te tanken voor de laatste examenweek. Niet als voorgaande jaren een 'aflopende' week: Nederlands, Engels en een flink aantal talen staan nog op het programma. Gisteren werd het nog niemand ècht zwaar gemaakt.

Actualiteit is het grote toverwoord van de eindexamens dit jaar. Ook Aardrijkskunde voor vbo en mavo speelde in op een niet te stuiten trend: de toename van het aantal jaarlijkse vakantiereizen. Oostenrijk kwam - topografisch - aan bod als wintersportbestemming, het zonnige zuiden voor zomer- en herfstvakantie. Maar ook 'Indonesië-als-vakantieland' leverde twee vragen op: Politieke onrust komt sneller dan vragenmakers vermoeden. Docent Peter Dekker van het Casimir Lyceum, onderdeel van het Amstelveen College, vond het al met al een goed en uiteenlopend examen. Hij achtte het verschil tussen C- en D-niveau eigenlijk te gering, maar rekende voor alle partijen op goede resultaten. De leerlingen vonden Aardrijkskunde dan ook eenstemmig "simpel".

De havo-kandidaten hadden een muzikale ochtend. Tweeëneenhalf uur lang luisterden zij ingespannen naar muziekfragmenten en tegelijkertijd moesten ze er vragen over beantwoorden. "Heel vermoeiend", verzekerde ons docent Patrick van Wildenburg van het Coornhertlyceum in Haarlem. "Veel leerlingen hadden sommige stukken graag nog eens gehoord, zeker als de muzieklijnen moeilijk te ontrafelen waren." Op het programma stond een Bach-cantate, een symfonie van Mozart, maar tevens een stuk van de hedendaagse componist J. Bus 'Koe en Viool'; zowel muziekstuk als componist waren ook voor de docent grote onbekenden. Desondanks: "Een leuke spreiding van klassiek tot Queen."

De vwo-kandidaten maakten 's morgens hun stelopdracht Nederlands. Docent Herbert Gallé van het Casimir Lyceum vond de onderwerpen "niet verrassend, maar ruim voldoende". Gentechnologie, 24-uurseconomie, informatiemaatschappij, geweld en 'Extreem toerisme' stonden op de lijst. Toch verwachtte Gallé dat er nogal wat liefhebbers zouden zijn voor de beschouwing over het experiment psychische gestoorden deel te laten uitmaken van de 'normale' samenleving. De eerste ingeleverde opstellen richtten zich echter meer op geweld en ook de kandidaten vonden de aangeboden titels voornamelijk getuigen van gebrekkige fantasie bij de examenmakers. Roeland Tso had zich ingelezen op sport. Hij miste dit onderwerp node.

Vbo- en mavokandidaten-C en -D besteedden de middaguren aan Natuurkunde. Twee gemengde examens met open en gesloten vragen, die goed vielen bij Casimir-docent Huib van Geffen: "Misschien iets té simpel." Al ontdekte hij een fout met de transformator in vraag 12. Hoewel het voor de hand ligt dat de eerste spoel meer rondingen heeft dan de tweede, was dat nergens gegeven en ook niet op de foto te zien. Martijn Rossel zat er niet mee. Terwijl hij D-niveau koos, ondanks dat hij niet zo'n natuurkunde-knobbel zei te hebben.

Zowel de kandidaten van havo als vwo maakten 's middags hun examen Biologie. Voor een opzoekopdracht kregen ze er dit jaar voor het eerst een informatieboekje bij, zoals al gebruikelijk was bij vbo en mavo. Het onderscheid tussen aantallen en procenten werd er in ieder geval niet eenvoudiger door dan andere jaren, constateerde havo-docent Anita Bruins Slot. Ze vond het hele examen ronduit pittig. Al noemde ze de berekening van de juiste hoeveelheid moedermelk die een baby nodig heeft voor de dagelijkse eiwitbehoefte "een eitje." Verder onder meer veel ecologie en erfelijkheid, weinig bloed en een enkele klaplong.

Dezelfde tevredenheid overheerste bij het vwo. Ook hier goed maakbare vragen maar, tekent docent F. Jonker aan, niet alle verwachte onderwerpen kwamen aan bod. Alleen de hoeveelheid ecologie en immunologie waren voorspelbaar. Toch vond ze het "een examen dat voorbereidt op de universiteit: Goed lezen en je niet van je stuk laten brengen." Ferdi Smit en Lynsey Reich zagen dat anders. Ze klaagden over weinig leervragen en veel vage opdrachten. "Erg veel tekst", vatte Lodewijk Schuring samen.

In ieder geval kregen ze het juiste examen onder ogen, wat niet voor iedereen blijkt weggelegd. Zo maakten 13 vwo'ers van de Regionale Scholengemeenschap Noord-Oost Veluwe in Epe vorige week nietsvermoedend toch de afgekeurde Geschiedenis-vragen. De docent had ze moeten terugsturen om fraude te voorkomen, nadat Van Gend en Loos een pakket had verloren. Om deze kandidaten een herkansing te besparen wordt hun examen echter gewoon beoordeeld alsof er niets aan de hand is.